ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จของเกษตรกรผู้เลี้ยงปลานิลแปลงเพศในอำเภอพาน จังหวัดเชียงราย

Abstract

การวิจัย เรื่อง "ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จของเกษตรกรผู้เลี้ยงปลานิลปลงเพศ ในอำเภอพานจังหวัดเชียงราย" มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษา 1.) ความสำเร็จของเกษตรกรในการเลี้ยงปลานิลปลงเทศ 2) ปัจจัยพื้นฐานส่วนบุลคล เศรษฐกิจและสังคม ที่มีส่วนต่อความสำเร็จของเกษตรกรผู้เลี้ยงปลานิลแปลงเพศ และ 3) ปัญหาอุปสรรค ตลอดจนแนวทางแก้ไขและข้อเสนอแนะ โดยประยุกต์ใช้การวิชัยเชิงสำรวจผลการวิจัยพบว่า ตัวบ่งชี้ความสำเร็จของเกษตรกรผู้เลี้ยงปลานิลแปลงเพศสามารถกำหนดได้จากรายได้สุทธิ/ไร่/ปี จากการเลี้ยงปลา ทั้งนี้พบว่าเกษตรกรที่ประสบความสำเร็จ มีรายได้มากกว่าหรือเท่ากับรายได้สุทธิเฉลี่ยคือ 20.276 บาท/ไร่/ปี ซึ่งในจำนวนเกษตรกรตัวอย่าง 150 ราย พบว่ามีเกษตรกรที่ประสบความสำเร็จจำนวน 93 ราย คิดเป็นร้อยละ 62 ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จของเกษตรกร ได้แก่ ระดับการศึกษา การพบปะกับเจ้าหน้าที่ประมงภาครัฐ ประสบการณ์การเลี้ยงปลาความรู้ความเข้าใจในการเลี้ยงปลา แรงงานในครัวเรือนที่ช่วยเลี้ยงปลา ตันทุนการเลี้ยงปลา การจำหน่ายปลา การพบปะแลกเปลี่ยนกับเจ้าหน้าที่ขมรม ขนาดพื้นที่ของบ่อปลา จำนวนบ่อปลา หนี้สินการพบปะแลกเปลี่ยนกับเพื่อนเกมตรกร การเข้าร่วมอบรมการเลี้ยงปลา เพศ อายุ สถานภาพสมรส ตลอดจนการสนับสนุนด้านการผลิตและการดลาดของชมรม/กลุ่ม ส่วนปัจจัยพื้นฐานส่วนบุคคลที่มี ความสัมพันธ์ทางสถิติต่อความสำเร็จของเกษตรกรได้แก่ ระดับการศึกษา ส่วนปัจจัยทางสังคมได้แก่การพบปะแลกเปลี่ยนกับเจ้าหน้าที่ประมงภาควัฐ นอกจากนี้พบว่า ปัญหาอุปสรรคของเกษตรกรผู้เลี้ยงปลานิลแปลงเพศ ได้แก่ เกษตรกรที่อยู่ในกลุ่มปลาทองต้องเข้าคิวรอนานกว่าจะได้จับปลา เจ้าหน้าที่ประมงของภาครัฐดูแลเกษตรกรน้อยเกินไป เกษตรงำนวน 76 รายมีน้ำไม่เพียงพอ และเกษตรกร 25 ราย มีน้ำท่วมบ่อปลาข้อเสนอแนะ จากการวิจัย ได้แก่ เกษตรกรที่ต้องรอคิวนาน ควรรวมตัวเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับกลุ่มหรือชมรมที่ไม่มีปัญหา เพื่อหาแนวทางปรับการ จัจการกลุ่ม หรือจัคตั้งกลุ่มใหม่โดยจำกัดจำนวนสมาชิกให้เหมาะสม