ปัจจัยทางเศรษฐกิจและสังคมบางประการที่มีผลต่อการยอมรับ เทคโนโลยีการเกษตรของเกษตรกร ตำบลบ้านกลาง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพทางเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกร 2) ศึกษาการยอมรับทคโนโลยีการเกษตรของเกษตรกร 3) ศึกษาปัจจัยทางเศรษฐกิจและสังคมที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรของเกษตรกร และ 4) ศึกษาปัญหา อุปสรรคและข้อเสนอแนะของเกษตรกรเกี่ยวกับการยอมรับเทคโนโลยีการเกษตร ผู้ให้ข้อมูลในการวิจัยคือเกษตรกรที่ปลูกข้าวหรือถั่วเหลืองของตำบลบ้านกลาง อำเภอสันบำาตอง จังหวัดเชียงใหม่โดยศึกษาข้อมูลเฉพาะปีการเพาะปลูก 2540 - 2544 สำหรับเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถามที่สร้างขึ้นตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย จากนั้นนำข้อมูลที่รวบรวมได้มาวิเคราะห์ด้วยโปรแกรมสถิติสำเร็จรูปเพื่อการวิจัยทางสังคมศาสตร์ (SPSS for Windows) ซึ่งผลการวิจัยพบว่า การยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรของเกษตรกร กรณีปลูกข้าว ในปีการเพาะปลูก 2540 และ 2541 เกษตรกรส่วนใหญ่ยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรเท่ากันคือ ร้อยละ 72.84 ส่วนปีการเพาะปลูก 2542, 2543 และ 2544 เกษตรกรส่วนใหญ่ยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง คิดเป็นร้อยละ 81.26, 83.47 และ 84.92 ตามลำดับ กรณีปลูกถั่วเหลือง พบว่า ในปีการเพาะปลูก 2540 และ 2541 เกษตรกรส่วนใหญ่ยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรเท่ากันคือร้อยละ 69.82 โดยปีการเพาะปลูก 2542 เกษตรกรส่วนใหญ่ยอมรับเทคโนโลยีการเกษตร ร้อยละ 86.29 ส่วนปีการเพาะปลูก 2543 และ 2544 เกษตรกรส่วนใหญ่ยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรเท่ากันคือ ร้อยละ 88.25 ปัจจัยทางสังคมที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรของเกษตรกร กรณีปลูกข้าว ในปีการเพาะปลูก 2540 และ 2541 ได้แก่ การติดต่อกับแหล่งความรู้ และประสบการณ์ การพาะปลูก สำหรับปีการเพาะปลูก 2542, 2543 และ 2544 ได้แก่ การติดต่อกับแหล่งความรู้และอายุ ส่วนกรณีปลูกถั่วเหลือง ปีการเพาะปลูก 2540 - 2544 คือ ประสบการณ์ในการเพาะปลูกปัจจัยทางเศรษฐกิจที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรของเกษตรกร กรณีปลูกข้าว ในปีการเพาะปลูก 2540, 2541, 2542 และ 2544 ได้แก่ สภาพการถือครองที่ดิน เนื้อที่เพาะปลูก และแหล่งเงินทุนประกอบอาชีพเกษตร ส่วนปีการเพาะปลูก 2543 ได้แก่ อัตราดอกเบี้ยนื้ที่เพาะปลูก และแหล่งเงินทุนประกอบอาชีพเกษตร สำหรับกรณีปลูกถั่วเหลืองเพาะปลูก 2540, 2541 และ 2542 คือ ราคาปัจจัยการผลิต สวนปีการเพาะปลูก 2543ปัจจัยการผลิต และราคาผลผลิตการเกษตร สำหรับปีการเพาะปลูก 2544 ได้แก่ ราคาผลผลิตการเกษตร แหล่งเงินทุนประกอบอาชีพการเกษตร และแรงงานที่ใช้ในภาคเกษตรโดยปัจจัยทางสังคมที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการปลูกพืชทั้ง 2 ชนิด มีลักษณะที่ใกล้เคียงกัน ในขณะที่ปัจจัยทางเศรษฐกิจมีผลที่แตกต่างกันต่อการยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรของเกษตรกร เนื่องจากเกษตรกรปลูกถั่วเหลืองเพื่อการจำหน่าย ซึ่งเป็นการผลิตเพื่อเสริมเศรษฐกิจของครัวเรือน ส่วนการปลูกข้าวเป็นการผลิตเพื่อการบริโภคในครัวเรือนเป็นหลักสำหรับการเพิ่มระดับการยอมรับเทคโนโลยีการเกษตรของเกษตรกร ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบลควรให้ความสำคัญในการทำหน้าที่เป็นแหล่งถ่ายทอดเทคโนโลยีที่เหมาะสม แหล่งข้อมูลข่าวสารด้านการเกษตร และสนับสนุนส่งเสริมให้เกษตรกรเข้าถึงแหล่งเงินทุนที่มีดอกเบี้ยต่ำได้โดยสะดวกยิ่งขึ้น